Mensen gevraagd bij de politie

Misschien is het een teleurstelling voor de motormarketing, maar mijn gekoesterde vrijheidsgevoel reikt toch echt verder dan twee wielen. Onbelemmerde vrijheid zit hem in dagelijkse omgangsvormen, wederzijds respect & begrip en zorgeloos vertrouwen in de medemens, acht jaar geleden het best verwoord door ‘het touwtje uit de brievenbus’ van oud-politicus en schrijver Jan Terlouw. Dat o zo herkenbare beeld veroorzaakte toen bij de oudere generatie een storm van herkenbare weemoed naar de onbekommerde onschuld van ‘vroeger’.

Mijn persoonlijk diepste gevoel van vrijheid in recentere tijden ervoer ik 10-17 jaar geleden in ons Pyreneese gehucht waar ramen en deuren altijd wagenwijd openstonden en de auto- en motorsleutels bijna altijd in het contact bungelden. Een heel verschil met de intimiderende Verisure-terreur waaraan we ons collectief en slaafs onderwerpen; een touwtje uit de brievenbus is nu een open uitnodiging voor ‘daar liggen de sleutels van mijn KTM Super Duke, maar doe wel zachtjes voor de buren’. In de jaren van onschuld kwam bovendien de zorgzame dokter op zijn zwarte Gazelle nog bij de patiënt thuis en liep de hoofdcommissaris van de politie bij ons de deur plat voor koffie, koetjes en kalfjes.

Die nostalgische (en ja, overgeromantiseerde) tijd heeft plaatsgemaakt voor de jaren van schuld waarin flitspalen als zwaarden van Damocles de ‘beschermende’ rol overnemen en we collectief mededogen moeten hebben met de kennelijk tot administratief medewerkers gedegradeerde, uitgeklede pispalen van het ooit nobele instituut ‘De Politie’. Toch heb ik altijd hoop gehouden op enige medemenselijkheid, dus coulance en relativering van de mensen in uniform op de schaarse momenten dat je ermee als volwassen mensen in gesprek kunt gaan. Nou, ijdele hoop.

De eerste desillusie kreeg ik op een recente zaterdagochtend in onze verlaten kutpolder te verwerken toen een undercover politiekar de doorgang van deze helmloze ouwe zak op z’n Solex belemmerde, 300 meter van huis. Tot voor kort was het wekelijkse ritje naar de boerenmarkt vier kilometer verder mijn enige, laatste nostalgische trip door de onschuldige memory lane. In dat idyllische plaatje van een vijftig jaar oude fiets-met-hulpmotor hoort het dragen van een helm natuurlijk niet thuis. In tegenstelling tot uitschot op twee keer zo snelle fatbikes ben ik niemand tot last. Maar daar dachten de kille regelrobots anders over. Mijn fikse, maar gerechtvaardigde tegenwind bracht het duo sterke armen der wet tot driemaal toe tot ‘uw toon bevalt ons niet’, wat hun gebrekkige verdraagzaamheid alleen maar onderstreepte. Voorts ging de ene platte pet kinderachtig het vehikel inspecteren en staat de Solex (topsnelheid: 26 km/u) nu onvoorwaardelijk in het politieregister als voorzien van een onwetmatige kentekenplaatbevestiging. Van de haarscheuren in de voorband werd ik vrijgesproken. Niettemin: € 129,- om een bijdrage te kunnen leveren aan een gat in de begroting.

Nog geen week later stond ik met de Z900 vóór de dijk van Oostergouw, van april tot oktober niet afgesloten voor auto’s met knetterpijpen en boem-boem-audio. Regelrobot: “U mag hier niet staan.” Ik, schouderophalend: “Jawel hoor.” Regelrobot: “Nee, u had bij het eerste verbodsbord moeten stoppen.” Ik, wijsneuzerig maar terecht: “Nee hoor, meneer, want daar staat ‘over 100 meter’.” Regelrobot: “Toch kan ik u een bekeuring geven.” Ik: “Oh?” Regelrobot: “U bent te ver doorgereden. Maar u krijgt hem niet omdat ik niet kan bewijzen dat u de motor hier niet naar toe heeft geduwd.” Ik, weerbarstig: “Nou, kunt u wel hoor, de motor is nog warm, voelt u maar.” En weg reed hij, de regelrobot in politie-uniform, de dijk op.

Sindsdien weet ik méér dan ooit, terwijl deze types zich in de tussentijd wellicht verdienstelijk hadden kunnen maken bij een winkeldiefstal of ramkraak: zo creëer je dus ontevreden burgers die hun vertrouwen in instituties verliezen. Misschien voortaan eens ‘empathie’ als verplicht onderdeel van de politietraining invoeren?