Bedrog in de MotoGP: Bandendruk-gate

Onze MotoGP-correspondent Mat Oxley heeft de hand kunnen leggen op erg gevoelige informatie die aangeeft dat er bedrog wordt gepleegd in de MotoGP. Sterker nog: dat wordt zelfs min of meer onder de mat geveegd vanwege een zogenaamd gentlemen’s agreement.

De voorband is misschien wel het belangrijkste onderdeel op een racemotor, omdat die bepaalt hoe snel je een bocht kan insteken. Zonder goede voorband ben je nergens. En dat geldt zeker in de MotoGP, waar de supergevoelige voorste Michelin slicks exact de juiste temperatuur en bandendruk vereisen om optimaal te kunnen presteren.

Een lichte verlaging van de bandenspanning kan de grip verbeteren, en bovendien voorkom je op die manier ook dat de bandendruk te hoog wordt eens de temperatuur van de band oploopt. Bij een te hoge bandendruk vervormt de band niet genoeg meer, waardoor je minder rubber aan het asfalt hebt en dus ook minder grip.

Waarom zou je dan niet de bandenspanning vooraan wat verlagen om zo meer grip te krijgen en problemen te voorkomen? Simpel: omdat de MotoGP in samenspraak met Michelin een minimumdruk heeft vastgelegd (1,9 bar voor en 1,7 bar achter) om te voorkomen dat teams te lage bandenspanningen hanteren waardoor het karkas van de band het zou kunnen begeven, met alle gevolgen van dien. Zowel Michelin als de teams weten continu hoeveel druk er in een band zit omdat elk wiel voorzien is van een bandendruksensor (TPMS). Overigens kennen ook het WK Superbike en de F1 minimumdrukvoorschriften.

Stel dat je toch een lagere bandendruk hanteert, dan overtreed je niet enkel de regels … maar kan je er ook behoorlijk wat voordeel uithalen – net zoals uit een bijvoorbeeld een grotere tank of speciale elektronica. In een sport waar dezer dagen elk tiende telt, kan een lagere bandendruk een niet te onderschatten voordeel opleveren.

Wat de vraag opwerpt: waarom werden Ducati en Pecco Bagnaia niet gesanctioneerd omdat ze een te lage bandendruk gebruikten in de voorband in Jerez, waar Bagnaia de race won? Ook dat antwoord is simpel: omdat er sinds 2016 (toen Michelin de MotoGP exclusief van banden ging voorzien) een soort gentlemen’s agreement bestaat tussen de bandenfabrikant en de MSMA (het verbond van constructeurs in de MotoGP) dat inhoudt dat overtredingen niet naar buiten worden gebracht, laat staan dat ze worden bestraft.

Twee constructeurs hebben er nu schoon genoeg van dat potje gedekt houden. Zij claimen wél de spelregels te volgen, terwijl andere constructeurs de bandendrukregels vaak met de voeten treden. Een ingenieur en een teammanager, allebei van een andere MotoGP-constructeur, hebben me benaderd om hierover te praten. Ze willen dat het gentlemen’s agreement op de schop gaat en dat het reglement gevolgd wordt.

De ingenieur overhandigde me een spreadsheet met de gegevens van Jerez, waarop zwart op wit te lezen staat welke rijders niet conform de opgelegde bandendruk reden. Twee van hen, Ducati-fabrieksrijders Bagnaia en Pramac Ducati-rijder Jorge Martin, reden de hele race met een illegaal lage bandendruk.

“Het is al een tijdje duidelijk dat sommige teams bedrog plegen met de bandendruk”, vertrouwde de ingenieur me toe. “Dat is uiteraard niet prettig. Het gebeurt te vaak en al te lang om het gewoon te blijven negeren. Dit gaat voor alle duidelijkheid niet om een eerste overtreding, dit is geen toeval. Er wordt wel degelijk voordeel behaald met dit bedrog omdat hun banden beter en ook langer presteren. Het kan het verschil betekenen tussen een race winnen en verliezen. En dat is niet correct”, klinkt het.

“We vragen dan ook dat het gentlemen’s agreement wordt vervangen door het handhaven van de regels, al dan niet met gepaste straffen”, gaat de ingenieur verder. “Het kan gewoon niet dat er op het hoogste motorsportniveau zulk bedrog wordt gepleegd en dat daar niks van komt. Wij vragen dus dat IRTA, MSMA, Dorna én Michelin deze situatie naar behoren aanpakt.”

Belangrijk detail: wellicht zijn de rijders zelf niet op de hoogte; een beetje teambaas gaat z’n coureur heus niet vertellen dat hij met een illegale motor op de startgrid staat. De data tonen echter dat Bagnaia in Jerez een hele race lang met een voorband met illegaal lage bandendruk reed, terwijl Martin amper één enkele ronde met een correcte bandendruk reed. Hij crashte in de eerste ronde en stapte opnieuw op om de race uit te rijden.

Nog twee andere coureurs lieten een illegaal lage bandendruk noteren; met name Alex Rins en Andrea Dovizioso, die elk 14 ronden met een te lage bandendruk reden in respectievelijk hun voorband en achterband. Rins kende een verschrikkelijke race, nadat hij van de baan ging en pas 19de finishte. Dovizioso deed niet veel beter met een kansloze 17de plek. Wellicht slaagde geen van beide erin om hard genoeg te gaan om de banden warm genoeg te rijden en dus ook de bandendruk op peil te houden.

Welke verdediging kunnen de teams van Bagnaia en Martin opwerpen? Er zit al rek op het gentlemen’s agreement, dat stelt dat pas bij een te lage bandendruk voor meer dan de helft van de race over een inbreuk gesproken wordt. Dus zowel Bagnaia en Martin overtraden wel degelijk de regels (slechts 12 van de 25 ronden in Jerez waren ‘aanvaardbaar’ geweest).

Wat kan er gedaan worden? In het WorldSBK wordt op de startgrid bij een willekeurig aantal coureurs de druk gemeten. Is die te laag, dan wordt de rijder naar de kant gehaald en moet die met correct opgepompte banden vanuit pitlane starten. Ik gok dat er komend weekend in Le Mans – niet toevallig in het thuisland van Michelin – een hartig woordje gesproken zal worden bij de bevoegde instanties…